Açılış Sayfam Yap   Sık Kullanılanlara Ekle   

   Anasayfa          Künye          Yazar Girişi         Sitene Ekle         Arşiv          Rss Listesi
 

Çatak Köyü’nün İşgal Yılları - http://www.catak.info/
   
 Çatak Köyü’nün İşgal Yılları

Çatak Köyü’nün İşgal Yılları
 Yazı Boyutu

 Tarih : 1.07.2019 - 00:23:47 


Büyüklerin çağa tanıklığı


I.Dünya Savaşı’nda Ruslar doğu cephesinde, 1915’te köyümüz Çatak Köyü’nü işgal edip Harşit Çayı’na dayanmışlar. Ta ki Rusya’da Bolşevik ihtilâli çıkıp Anadolu’dan orduları çekilinceye kadar köyümüzü iki yıl işgal altında tutmuşlar. Savaşı ve köyümüzün işgal yıllarını yaşayan birinci kişilerden dinlediğim bazı hadiseleri, gelen istek üzerine, sizlerle paylaşmak durumundayım.

 

Çatak Köyü’nü alan Ruslar, köyümüzde Hacı Karaoğlu Mehmet’in (Avni Hoca’nın babası) oturduğu evi savaşta yaralanan askerlerini tedavi etmek ve ilk müdahaleyi yapmak için hastane olarak kullanmışlar. Kardeşim İsmail Bayram’ın şimdi halen ikamet ettiği, baba evimiz de Rus komutanının ikameti için kullanılmış.

 

Rus ordusunun içinde Rusların yanı sıra Ermeniler ve hürriyetlerine kavuşamamış Kafkas Türkleri de varmış.

 

Rus askerleri Ermenilere nazaran daha merhametliymiş. Rus askerler çocukları gördüklerinde “yahşi, yahşi!” sözleriyle, çocuklara sevgi gösterisinde bulunuyorlarmış. Ruslar Çatak’ta Kabalak mevkide halen “Rus Yolu” dediğimiz ve o dönemde Doğu Karadeniz’i iç bölgelere bağlayan, iki buçuk metre genişliğinde taş döşeli, yolun yapımında halkı işçi olarak çalıştırmışlar. Çalışanlara ekmek, tuz, şeker gibi gıda yardımının yanı sıra 14 Manat yevmiye ödemişler. Rus ordusunun Görele’deki lojistik biriminden,  kiralık çalışan 300 kadar at arabasıyla, Çatak’a kadar erzak gelirmiş. Bu erzaktan çalıştırdıkları halka akşam evlerine giderken, akşam yemeği ve evdeki nüfusları oranında nevale yardımında bulunurlarmış. 

Köylü halkı, işgaldeki iki yıllık süre içinde bağ bahçe ziraati yapamamış/yaptırılmamış! Savaş başladığında ellerindeki imkânların büyük kısmını vergi olarak Türk ordusuna yardıma vermişler. Köy de işgal edilince yağmaya uğramış! Rusların da çekilmesiyle açlık tüm şiddetiyle baş göstermiş! Gıdasız kalan halkımızın bir kısmı açlıktan ölmüş! Aç kalan halk, mısır güdinelerini dahi değirmende öğütüp un yapmaya çalışmışlar. Bugün için yiyecek olarak kullanılmayan birçok bitkiden yiyecek olarak yararlanmaya çalışmışlar. Karaağacın kabuğunun içinde bulunan zarının yumuşak olan kısmını yemişler. Ayrıca baldıran denen bitkiden yemişler. Bunları yiyenlerin karınları şişmiş. Bağırsakları tıkanmış ve bu vesileyle köy nüfusunun üçte biri vefat etmiş! 

Doğu cephesinde, Rus işgalinde köyümüzün uç nokta olması sebebinden dolayıdır ki, işgalde köyümüz ve halkımız çok büyük tahribatlara maruz kalmış!

Rus ordusundaki Ermeniler yok mu!.. Ermeniler köy sınırımıza yaklaştıklarında, köyümüzden düşman askerlerini karşılamak için, Sığırlık kıranına (tepesine) çıkan yedi kişilik bir grup vatandaşımızı, Sığırlık tarafında süngüye takıp bir gürgenin dibinde üst üste istif etmişler. Bu vakada can verenler:

         Kahvecioğlu Hacı’nın babası Çavuş İbrahim,
         Dilalioğlu Salim’in dedesi,
         Fıtoğullarının dedesi İnce Mehmet,
         Karadayıoğlu İbarahimlerin babası,
         Sığırlık’tan bir kişi,         …
         … 
 Arifoğlu Halis ve Ahmet kardeşlerin Dedesi Emin amcamın 4-5 tane ineğini, dört Ermeni asker ahırından cebren alarak, önlerine katmış götürürlermiş. Ermeni askerlerden ineklerini kurtarmaya çalışan Emin amcama, Rus ordusu askerlerinden
Kazak bir asker “Türk kardeş! Bunlar Ermeni, bırak inekleri git. Seni vurur bunlar!” demiş. Açlık, yokluk!.. Ne yapsın Emin amcam? Tarlada yok, bahçede yok! Ya ineklerinden vazgeçip, halkı boğmaya çalışan açlık illetine teslim olacak ya da ineklerini kurtarmak için bir ümit ışığı arayacak. Vazgeçememiş ineklerinden Emin amcam. Israr etmiş inekleri için ve Ermeni asker tüfeğini Emin amcamın sinesinde kalbinin üzerine dayayıp, gözünü kırpmadan tetiği çekmiş ve Emin amcamı katletmişler!..

Yine Ermeni askerler, köyümüzde Estioğulları’ndan Mecit-Salim kardeşlerin dedesini ve eşini mahallemiz Ustalı Mahallesi’nde süngü ile öldürmüşler! Öldürdükleri bu karı kocayı ayaklarından ip bağlayıp, Kara Ali’nin evinin yanından aşağı sürüyerek şimdiki bayrak direğinin olduğu yerdeki karargâhlarına götürmüşler! Esti Oğulları’nın dedesi ve eşi karınları aç iken öldürülmüş oldukları için “Aç mezarı Estili’de bulunur!” sözü o günden bu günlere gelmiş.

Ermeniler o kadar zalimmiş ki inek gibi evcil hayvanların dahi alnından demir çakarlar, yaptıkları bu insanlık dışı davranışlarla eğlenebilirlermiş! İşgal ettikleri Anadolu topraklarında domuz haricindeki bütün hayvanları benzin döküp yakmışlar! Ermeniler çocukları havaya fırlatıp düşeceği yere süngü tutarak öldürürlermiş! Köyümüzde birçok çocuğu böyle katletmişler! Ayrıca Ermeni askerler, köyümüzde kadınlara sarkıntılık edip tecavüzde bulunmuşlar!

Savaş sırasında ülkemizin işgal altındaki vilayetlerinde durum köyümüzdekinden farklı değilmiş. O dönemde Van vilayetinde askerlik yapan köylülerimiz anlatırdı. Van vilayeti işgal edildiğinde; kadın, çocuk, ihtiyar gibi masum insanların yanı sıra hayvanları dahi yakıp öldürmüş Ermeniler! En son Van Valilik konağına gelmişler. Van Valisi’ni ve ailesini esir almışlar. Vali’nin aile efradını ve konak çalışanlarını öldürdükten sonra, Vali’yi çırıl çıplak direğe bağlayıp, karısını da çırıl çıplak ederek masaya yatırmışlar ve Vali’nin gözleri önünde karısının göbeği üzerinde iskambil oynamışlar!

Doksan bin askere, Sarıkamış’ın o soğuk kışında karlı zeminin üzerine, “yat!” emri verip donmalarının müsebbibi olan Enver Paşa’nın dahi aslen kafir bir Ermeni olduğu da söylenirdi tanıyanlar tarafından!..

Köyümüzde, savaştan günümüze kalanlar arasında, unutulmaya yüz tutmuş; Kabalak mevkiinde Kıran Yatak Mezarlığı (Çataklı sivil 15-20 kişi), Kiraz Öreni Mezarlığı (Çataklı sivil 15 kişi),  Arkuru Tarla Başı Mezarlığı ( Çataklı sivil 4-5 kişi), Memiş Çardağı-Armutlu Yatak Mezarlığı ( Çataklı sivil yaklaşık 100 kişi) ve Kabalak’taki Rus Yolu bulunmaktadır.

Anlattığım bu hadiseleri köyümüzün zamanı yaşamış birinci kişilerinden ve yine zamanı yaşamış Hasano Mustafa denen, Aletoğlu Hasbal ve Ali Mehmet’in babasının anlatımından dinledim. Hasano Mustafa Amca’dan koyun güderken öğrendiğim Rusça sözcükler:

       İstoy: Ne var?       Parapal: Acıktım, kursak       İdi: Gel       İdi suda: Git

 (Rusça sayma sayılarını birden yüze kadar saymayı öğrenmiş olmanın yanı sıra, iletişim kurabilecek kadar Rusça öğrenmiş olmama rağmen, daha birçoklarını şimdilik hatırlayamamaktayım.)

Ermenilerin köyümüzde yaptıkları zulüm ve işkenceler bir tek bu anlattıklarımla sınırlı olmadığı gibi bizlere anlatılan çokça hadisenin de müstehcenliği sebebiyle susmak gerek!..

Tüm bunlardan dolayıdır ki “Ermeni” sözcüğünü duyduğumda tüylerim diken diken oluyor! Karabağ sorunu çözülürse, namusumuzu kirleten Ermeniler ile sınırları açarlar mı, açmazlar mı? Bu da hükümetin bileceği iş!..

Sözlerimi noktalarken siz sevdiklerime sevgi ve muhabbetlerimi gönderiyorum…

 

Mehmet BAYRAM 09/04/2010 (Rahmetli Murat TOPAR’ ın mülakatıdır.)



 Editör :  Ahmet KARAHAN

 
1 2 3 4 5   Bu Habere Toplam 125 Puan Verildi
 Kaynak :  http://www.catak.info/

 Kategori  Tarihçemiz

2957 Kişi Tarafından Okundu.

Yorum ( 0 )   

Kayıtlı Yorum Bulunmuyor.

 

 Bu Kateoriye Ait Diğer Başlıklar

 
 
 

 

 Duyuru
 Köşe Yazıları

Ahmet TESNİMÎ

Ahmet TESNİMÎ ¬
Aforizmalar

Mehmet VARICI

Mehmet VARICI ¬
KUSURLU TARİH OKUMALARI 1: Tarih Bağnazlığı

Eda TOPAR

Eda TOPAR ¬
PLATON VE BAUDRİLLARD DÜŞÜNCESİNDE GERÇEKLİK VE GÖRÜNÜŞ

İslam Ve Hayat

İslam Ve Hayat ¬
Öz Lisânımız

Rıdvan GÖK

Rıdvan GÖK ¬
SEYİR DEFTERİ

Recep ALMAZ

Recep ALMAZ ¬
Hastalık Bile Bizim İçin Bir Nimettir

M. K. Tırpancı

M. K. Tırpancı ¬
Maksadınız Ne?
 
 
Bugün için Haber Eklenmedi.
Bu Hafta içinde Haber Eklenmedi.
KUSURLU TARİH OKUMALARI: Hamasetten Arındırılmış Bir Tarih Mümkün mü?
Her topluma hatta her insanı hakkaniyetle kapsayan, kucaklayan ve koruması altına alan evrensel objektif bakış açısının varlığından bahsetmek mümkün mü?...
 
 Takvim

Mart 2024

Pts Sal Çrş Prş Cum Cts Pzr
1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31
 
 Ziyaretçi İstatistikleri
   
 Online : 8
 Bugün : 510
 Dün : 369
 Toplam : 1238483
 Ip No : 54.144.233.198
     

 
 Son Haberler
 
 Popüler Haberler
 
 Döviz Bilgileri

  Döviz Alış Satış
  Dolar 32.2596 32.3177
  Euro 21.2554 21.3962
 
 Hava Durumu



 
 Reklam



PageRank Checker



Editörden | Köyümüz | Tarihçemiz | Töremiz | Sülâleler | Yöreden | Eğitim-Kültür | Müellim | Müellif | Serbest Kürsü | Tespitlerim | Şair/Şuur/Şiir | İktibas | Âkif EMRE | Zaruri Yazılar | Gizlilik Politikası


 
 

   © Copyright - 04.04.2009- http://www.catak.info/ - Tüm Hakları Saklıdır. 

Sitede neşredilen yazılar, site yöneticisinden habersiz alıntı yapılamaz ve başka bir yerde yayınlanamaz.

Bu site

 Çilem.Net altyapısını kullanmaktadır.

82.924,47 saniye.